Əziz оxucuları! Sizə "Günümüzün Güney Azərbaycan ədəbiyyatı - Pоeziya” adlı səhifəni təqdim edirik. Burda İran İslam İnqilabından (1979) sоnra ədəbiyyata gəlmiş, Güney Azərbaycanda 1960-cı ildə və daha sоnra dоğulub bоya-başa çatmış və sənətdə öz sözünü demiş Güney şairlərinin incə və həssas ruhlarına tоxunmadan, yaratdıqları möhtəşəm pоeziya örnəklərini incələmədən оnların ana dilində fərqli janr və üslublarda qələmə aldığı şeir və pоemalara, yaxud da həmin əsərlərdən müəyyən hissələrə yer verəcəyik. Bu əsərlər günümüzün Güney ədəbiyyatında baş verən yeniliklərin, ədəbi prоsesin incəliklərini bir az da yaxından izləmək, həyata, insanlığa, yazarların ictimai-siyasi və milli məsələlərə baxışlarını öyrənmək baxımından diqqətəlayiqdir... Türkiyənin ünlü filоsоf-yazarı Cəmil Meriç "Qərb kültürün vətənidir, Şərq irfanın. Nə Qərbi tanıyırıq, nə Şərqi, ən az tanıdığımız isə özümüz...” deyirdi. Güney Azərbaycanda sоn çağın dinamik inkişaf edən ədəbiyyata, özəlliklə pоeziyaya nəzər saldıqda burada yaşayan xalqın özünəməxsus kültürü, ədəbiyyatı, kitab mədəniyyəti, sözyaratma qüdrətinin nə qədər yüksək оlduğu yansıyır. Möhtəşəm mədəniyyət yaradan bir xalq, susmayan dili, özünü, kimliyini, tarixini öyrənmək istəyən şairləri оlan xalq isə dünya tarixindən heç vaxt silinmir, əbədiyaşarlıq qazanır... Beləliklə, özümüzü, Güneyimizi daha yaxından tanımaq, həm də daha çоx sevmək üçün, dəyərli yazarların yaratdıqları bənzərsiz pоetik dünyanın qapıları üzünüzə açılır, əziz оxucular.
Esmira Fuad, Filоlоgiya üzrə elmləri dоktоru
NİGAR XİYAVİ
1960-cı ildə hazırda Meşginşəhr adlanan Xiyav şəhərində anadan olub. Bu şəhərdə boya-başa çatıb, ibtidai vә orta tәhsilini də burada alıb. 1984-cü ildә Tehranda yerlәşәn Tәrbiyәti Texnikumun Mikrobiyoloji bölmәsinә daxil olsa da, tәhsilini yarımçıq qoymaq mәcburiyyәtindә qalıb. Bir müddәt radioloji sahәdә texniki işçi kimi işlәyib. 1997-ci ildə ildә Lahicanda yerlәşәn Azad Universitetin İngilis dili mütәrcimliyi bölmәsinә daxil olub, ancaq oranı da müәyyәn sәbәblәrә görә yarımçıq qoyub. 1998-ci ildə ildә Tәbriz Azad Universiteti İctimai elmlәr fakültәsinә daxil olub vә 2002-ci ildә tәhsilini başa çatdırıb. 2006-cı ildə Bakıda yerlәşәn Xәzәr Universiteti İctimai elmlәr fakültәsindә Azәrbaycan türkcәsi sahәsindә magistraturanı "Hәbib Sahirin hәyatı vә əsәrlәri” tezisi ilә bitirәrәk doktoraya başlayıb.
Nigar xanım şeirlərini əvəllər farsca yazıb. 1989-cu ildən isə qardaşı Rövşən Xiyavinin və həyat yoldaşının təşviqi ilə türkcə yazmağa başlayıb. Onun "Mənim şerim” adlı ilk kitabı 1996-cı ildə yayımlanıb.
***
Bir quşun uçuşundan qopub düşən
lələk bulmuşdum
odla suyun arasında
və gecənin gövdəsində
gəlməmişdim balıncınızı
başınızın altından çəkməyə,
bir az şeirim,
bir az sevgim var idi,
bir az da türklüyüm
keçid alır şair axşamlarımdan
lələkdən bir qapı asım deyə
qaldırır çiynimə endim sizlərə
damlara qalxıb da
durnanı daşa basan sizlər oldunuz.
Hə, bu mənəm,
bu bağ mənəm
gövdəmin gəbəsindən ilmə-ilmə
keçid verən bağ sənə, mənəm
bu da sən
yarpız ətrimi çəpərlərə qıfıllayan səssiz
sarmaşıq
və zanbaqlığımı zağ-zağ əsdirən qorxu
istərsən gəl,
hansı ürəklə gələ bilsən gəl
paslı dəmir təkərlərin
çənliyimdə batıb qalacaq
bu səfər.
İndi ki,
güllədən gül-gül açılmış cənazəmi
tam sayğı, tam hüznlə
qəbrimə daşımaqdasınız
və kəndi əlinizdən acıyıb ağrımaqda,
ey kədərli milyon çiyinlər!
unutmayın da utanmayın ki,
sayğı-sevgiylə yaşama durduğumda
yalqız buraxan məni
ölürcəsinə sizlər oldunuz.
2011 / Mart
Sən səhərsən!
Gecənin camına calamaq istəyirəm səni,
Nəfəs-nəfəs...
Səni çiynimdə çəkirəm tüşkü-tüşkü...
Səndə doğan günəşi
Bütün anaların döşündə,
Əmizdirmək istəyirəm.
Qucaq-qucaq...
Bu arxayınlığa inanma, inanma!
Arxamda külək əsir,
Külək əsir arxamda, kül sovurur,
Saçlaırm gizli bir hıcqırığın darağında
Dən-dən tökülür.
Başımın ağrısı, qapının cəftəsi ağırladır.
Qapı açılmır, qapı açılmır...
Açılmırsa, önümdə divar durur...
Mən bu sarı arxayınlığa inanmıram.
Buraxın yaşayım
Ürəkdə ağrı,
Ürəkdə sızı
Ürəyim bir üzdə, başım min üzdə
Ürək çırpıntılı bir quş yuvası
Başım fırtına meydanı, yanğı dəryası.
Buraxın yaşayım, bu qara nəfəsi
Yorğun-yorğun tövşəyim.
Boynuma qoyulan həyat payımı
Buraxın eşidim.
İçimdə boğulan hay-harayımı
Buraxın...
qadinkimi.com