Çoxları artıq bədən çəkisi ilə mübarizənin əsasını az kalorili qidalardan ibarət pəhrizlə kifayətlənməkdə görürlər. Lakin həyat tərzini normallaşdırmadan və orqanizmin sutkalıq bioritmləri ilə uyğunlaşdırmadan heç bir ciddi pəhriz belə kömək etməz. Yığılmış və itirilmiş kiloqramlar – bunlar kalorilərin qəbulu və sərf edilib-edilməməsinin nəticəsidir. Artıq çəkini atmaq üçün isə az yeyib, çox hərəkət etmək lazımdır. Lakin ABŞ alimləri hesab edirlər ki, bu da kifayət deyil. Onların fikrincə, vacib məqamlardan biri də məhz sutkanın hansı saatlarında qida qəbuludur. Alimlər gecə qida qəbulunun nəyə gətirib çıxardığını siçanlar üzərində təcrübədən keçirmişlər. Əvvəlcə siçanlara yağsız qida verilmiş, sonradan onlara yağlı qida verərək müşahidə etmişlər ki, bu qida dadlı olduğundan onu daha çox yeyirlər. Təcrübə siçanlarını 2 qrupa ayıraraq, 1-ci qrupa sutkanın 12 saatı ərzində (gündüz), 2-ci qrupa isə sutkanın digər 12 saatı (gecə) ərzində yemək vermişlər. Siçanlar adətən gecə fəal olub, elə gecə vaxtı da qidalanırlar, gündüzlər isə yatırlar. Deməli, eksperimentdə 2-ci qrup adət etdiyi kimi gecə vaxtı, digər qrup isə əks vaxtda qidalandırılırdı. 6 həftə davam edən təcrübənin nəticəsində siçanların müxtəlif dərəcədə artıq çəki alması məlum oldu. Belə ki, gündüz qidalanan siçanlar 48%, gecə (adəti üzrə) qidalananlar isə 20% artıq çəki almışlar. Alimlər bundan əlavə, siçanlarda sutkalıq hərəkət aktivliyini də nəzarətdə saxlayırdılar. Aydın oldu ki, gündüz (düzgün olmayan) qidalananlar nisbətən passiv, gecə (düzgün) qidalananlar isə daha aktiv olmuşlar. Enerjinin sərf edilməsi də çəkinin artıb-azalmasına təsir edən əsas faktordur. Bundan başqa orqanizmin sutkalıq ritmi ilə əlaqədar olan digər faktorlar da var: bədən temperaturunun, arterial təzyiqin, ürək ritminin, qanda hormonların dəyişməsi və s. Orqanizm üçün uyğun sayılmayan vaxtda qida qəbulu doyumluq hormonu olan leptinin qanda səviyyəsini dəyişdirir ki, bu da enerji mübadiləsində və bədən çəkisinin tənzimlənməsində iştirak edir. Gündüz qidalanan siçanlarda gecələr temperatur aşağı düşür ki, bu da alimlərin fikrincə piyin toplanmasına gətirib çıxarır.

Alimlər siçanların timsalında gecə işləyən insanların çəki problemini tədqiq etmək niyyətindədirlər. Məsələ burasındadır ki, iş rejiminə görə belə insanlar bioritmlərə əks olaraq qeyri-düzgün vaxtda qidalanmaq məcburiyyətində qalırlar. Bu, əslində yenilik deyil: kim ki, səhər yeməyindən imtina edib axşama doğru qidalanmağa başlayır və gecə həyat tərzi keçirir, təbii ki, belələrinin bədən çəkisi də artmış olacaq. Çünki nəticədə karbohidrat və yağ mübadiləsi pozulmuş olur. Deməli, artıq çəki ilə mübarizədə təkcə kaloriləri məhdudlaşdırmaqla iş bitmir, həm də yemək zamanını tənzimləmək vacibdir.

Gündəlik enerjini necə toplamalı?